BozcaadaHABER - Mobil


Adamızın Cirmi ve Gerçek Önemi Üzerine Kısa Bir Tarihsel Hatırlatma

Tarih: 07-05-2018 21:57
5568 Okunma
Hani “cirmi kadar…(varlığı kadar)” derler ya; “cirmi nedir ki” diye biraz burun kıvırırlar, aşağılarlar, haddini bildirmek istediklerine, kapladığı alanı hatırlatırlar… Diğer yandan, bir şeyin bir kişinin ya da bir memleketin önemi anlatmak için, kapladığı alan her zaman bir gösterge olmayabilir. Bozcaada buna iyi bir örnektir. Kapladığı alan haritada zor görülür. Nüfusu, yaşayan insan sayısı desen öyle dikkate alınacak kadar değildir de, cirmine karşı etkisi dediğimizde; Bozcaada için farklı konuşmak gerekir.
 
Bu konuyu özel sohbetlerimde arkadaşlarımla defalarca konuşmuş olmama rağmen bir yazı konusu yapmak aklıma gelmedi. Neden gelsin? Bozcaada’nın bu özelliği zaten herkes tarafından bilinmekte. İmarla ilgili bir mevzu oluyor hemen tüm ulusal ve uluslararası medya bunu konu ediyor. #bozcaadabizim kampanyası yapılıyor; bakıyorsun kampanya hem yurtiçinde hem de yurt dışında interneti sallamış. Büyük prestijli yayın organları Ada’yı baş tacı eden yazılar yazmışlar ve kampanyalar düzenlemişler. Öyle olunca bu konuyu yazmayı gereksiz bulmuşumdur.
Ancak geçtiğimiz günler de doktora tezim için yapmış olduğum bir literatür taramasının Bozcaada Tarihi ile ilgili bir bölümüne tekrar göz atıyordum ki; Ada’nın tarihin çok eski dönemlerinden beri ne kadar önemli bir yer olduğu gerçeğini tekrar hatırladım. Memleketimiz, Bozcaada’nın öneminden bir de tarihsel özet sunarak, söz etmek istiyorum.
 

Antik dönemlerde Bozcaada’nın etkilediği, siyasal, sosyal, ekonomik, kültürel ilişkiler kurduğu coğrafya, bu günkü Kadıköy’den, Atina’ya Girit’e kadar uzanmakta. Rodos, günümüzün Milas’ı, Lapseki hemen hemen tüm ege adaları hep Antik Tenedos’la bir biçimde ilişki içindeler.

 

Antik dönemin en önemli coğrafyacısı Strabon bizim memleketimize özel bir ilgi gösteriyor. Tenedos’la ilgili bir çok bilgi vermesi dışında; karşı kıyılarımızda bulunan bu günkü Geyikli’nin Hantepe bölgesinin Tenedos’un yönetim sınırları içinde olduğunu Strabon’dan öğreniyoruz.

Yine Tenedos antik dönemin en önemli Ege Deniz birliği olan Attik Delos Deniz Birliği’nin bir üyesi ve bu birliğe kayda değer vergiler verebilecek bir ekonomiye sahip.

Ayrıca bu birliğin Büyük İskender’e gönderdiği delegasyonda Tenedos’tan da bir temsilci bulunmakta. Yani Adamız içinde bulunduğu birliğin diplomasisinde de etkin.

Roma döneminde Adamız önemli bir liman.

Bizans döneminde de aynı önemi koruyan Bozcaada limanında, büyük yiyecek ambarları inşa edilmiş ki, bu ambarlar o günkü İstanbul’un yiyecek stoku için hayati bir öneme sahip. Bu benim aklıma şunu getirdi: Yıllarca Bozcaada Çavuş üzümünün tek alıcısı ve Bozcaada şaraplarının en önemli tüketicisi hep İstanbul olmuştur.

Bizans, Ceneviz ve Venedikliler 13. yüzyılda, Adamızın sağladığı ticaret yolu olanaklarını elde etmek için, Bozcaada’nın ve Bozcaada Kale’sinin tahrip edilmesiyle sonlanacak, yıllarca süren bir savaşa tutuşmuşlar. 

Yine 13. yüzyılda dönemin İstanbul’unu baştan aşağı yok eden 4. Haçlı seferi donanması Bozcaada’dan hareket etmiş.

Fatih Sultan Mehmet Akdeniz’e yaptığı seferlerde Adamızı bir üs olarak kullanmış.

Zamanında temellerine kadar yıkılan Bozcaada Kalesi’ni ve şehri tekrar imar için Osmanlı Sadrazamı Köprülü Mehmet Paşa,  gelmiş bizzat yapılan işlere nezaret etmiş. Camii, dükkanlar, hamam, çeşme ne gerekliyse her şeyi yaptırmış ve İstanbul’a öyle dönmüş.

Lozan Barış Konferansı’nda Türk delegasyonu başkanı İsmet İnönü ile Lord Curzon arasında geçen meşhur hararetli tartışmaların bir konusu da Bozcaada olmuş.

 
Bunlar sadece birkaç örnek. Adamız’ın önemi ve ağırlığı cirminin çok çok ötesinde. Bu günkü adalılar; bizler bunu çok iyi bilmeliyiz. Bozcaada önemli bir memlekettir. Biz farkında olsak da olmasak da bu işler böyle. 
 
YARARLANILAN KAYNAKLAR
BÖHLENDORF-ARSLAN, Beate (2008) “Çanakkale İli Bayramiç, Ezine ve Ayvacık İlçelerindeki Bizans Dönemi Yerleşmeleri” Türk Arkeoloji Dergisi, Sayı:8 Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları Yayın No: 118 BÜLBÜL Cemil (2009) MÖ. 2. Binyılda Mysia Bölgesi ve Mysialılar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2009, Sayı:20, ss.1-8.
 
BÜLBÜL Cemil (2009) MÖ. 2. Binyılda Mysia Bölgesi ve Mysialılar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2009, Sayı:20, ss.1-8.
 
DURMUŞ Hüseyin (2006), Bozcaada’nın Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Kültürü, Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi: Eskişehir 
GÜRÜNEY Hakan (2009) TenedosDan Bozcaada’ya Unutulmuş Bir Ada Hikayesi, Bozcada Yerel Tarih Araştırma Merkezi Yayınları, Yayın No: 3: Bozcaada
ÖZKAN, Turhan (1993), Tenedos Arkaik ve Klasik Nekropolü, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Tez Danışmanı: Prof Dr Tomris Bakır-Akbaşoğlu, İzmir
PEKCAN, Cem (2002) Gökçeada ve Bozcaada’nın Turizm Potansiyelinin Tespiti ve Adalarda Turizmin Gelişme Olanakları, ÇOMÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Ferah ÖZKÖK, Çanakkale 
UMAR, Bilge (2004) Bithynia: Bir Tarihsel Coğrafya ve Araştırma Gezi Rehberi, İnkılap Yayınları: İstanbul
ÜRETEN, Hüseyin (2005) “Bir Grup Sikkenin Işığında Mastaura Kenti Tanrı ve Kültleri” Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:4, Aralık 2005
http://oxforddictionaries.com
www.arkeolojidunyası.com/bölgeler/troas
www.iusozluk.net
http://www.msxlabs.org/forum/medeniyetler-tarihi/193411-miken-uygarligi-akalar.html

YORUM YAP

FACEBOOK YORUM YAP


YAZARIN DİĞER YAZILARI