Yerel esnaf, ucuz alışveriş ve zincir marketler
Yerli esnaf candır, toplumun can damarlarından biridir. Komşumuzdur, ahbabımızdır, çocuğumuza iş veren, ürünümüzü pazarlayan, veresiye defterimizi tutandır. Günaydınımız, hayırlı işlerimiz… bizden biridir.
Zincir marketler yedi kat el, büyük sermaye… soğuk, mesafeli… ne halden anlar ne de “çıkmadıysa yarın verirsin” der. Ama günümüzün gerçeğidir onlar. Daha bol çeşitli ürünü daha ucuza satarlar. Bu yazının yazarı da dahil hepimiz onların müşterisiyiz. Bu kaçınılmaz bir ticaret gerçeğidir.
Peki… şu mümkün değil midir? Hem bizden olsun hem de bol çeşitli ürünleri halka ucuza satsın. Adalılar küçük esnafın daha pahalı ve daha az çeşitli hizmetinden kurtulsun; ucuza alışveriş yapabilsin. Adalı bakkallar da, buna rağmen ayakta kalabilsinler.
Yaklaşık 20 yıldan beri çeşitli mecralarda, arkadaş sohbetlerinde, siyasal çalışmalarımda dile getirdiğim bir modeli bir kez daha öneriyorum. Adalı bakkallar ve belediyenin ilgili şirketinin ortak olacakları bir Tüketim Ürünleri Kooperatifi kurulmalıdır. Süreç şöyle işleyebilir:
-Ada’da bakkallık yapan esnaf ve belediye yeterli bir sermaye koyarak bir şirket ya da kooperatif kurabilir.
-Kooperatifin ya da şirketin ortağı olan bakkallar isterlerse kendi dükkanlarını da açık tutabilirler
-Bu yapı Türkiye’nin farklı yerlerinde başarıyla çalışan benzerlerinden, kurulma, işleme ve karlılığı devam ettirme konusunda destek alabilir.
-Bu yapının başında bir profesyonel bulunur. Bu profesyonel sektöre ve işletmeye hakim, uzman deneyimli biri olmalıdır.
-Bakkallardan ve belediyeden oluşan ortaklardan da yetkili bir kurul oluşturulur.
-Belediye ortağı olduğu bu şirkete yer tahsisi, inşaat ya da tadilat kolaylıkları sağlar.
-Çalışanları tamamen Adalılardan oluşur. Gençlerin istihdamına katkı yapar.
-Büyük bir deposu bulunan kooperatifin malları ucuza alması mümkün olacaktır.
-Kasap ve manav reyonunda yerel bahçıvanların ve hayvancıların ürünleri değerlendirilir. Bu da Adadaki üretime katkı yapar.
-Adalı yerel reçel üreticileri Kadın Kooperatifi için bir bölüm bulunabilir. Bu mallar internet yoluyla uzakta yaşayan Adalılara ulaştırılabilir.
-Böylece bir tüketim şirketi ya da kooperatifi olan bu süpermarket Adanın istihdamından, hayvancılığına, bahçe üretiminden balıkçılığına olumlu katkı yapan bir işletme olur
Olur… gerçekten olur da, “Adanın toprağından testi olur mu?” Sorun budur.
A101 gelecek söylentisi başlar başlamaz, bir çoğumuz bakkalların kazançlarını gündeme taşıdı. Onların kazançları bizi rahatsız ediyor da, ulusal ve uluslar arası tekelci kompradorların kazançlarına sessiz kalıyoruz.