• Facebook
• Twitter
• Google+
• Linkedin

SS Bozcaada Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, adanın altın değeri olan Çavuş Üzümü'nün coğrafi işaret alarak tescil edilmesi için geçen yıldan bu yana araştırmalar ve çalışmalar yürütüyor. 6-7 sene önce de girişimleri yapılan ancak o dönem sonuç alınamayan çalışmayı en baştan tekrardan başlatan ve bu konuda Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile birlikte protokol imzalayarak bilimsel çalışmalar yapan kooperatif, üniversite ile yapılan bilimsel çalışmanın neticesinde Bozcaada'da yetişen Çavuş Üzümü'nün sadece bu yörenin ikliminde yetişebilen ve diğer çavuş üzümlerinden daha farklı ve üstün özellikleri olduğunun ortaya çıkartan raporlarla da kanıtladı.

Yaklaşık 2 buçuk ay önce bilimsel çalışmalar ve raporlar tamamlanarak Türk Patent ve Marka Kurumu'na gönderilen başvuru Türk Patent ve Marka Kurumu adına görevli bilim insanları tarafından incelenecek ve incelemeden herhangi bir sorun çıkmazsa Çavuş Üzümü'nün coğrafi işaretlenmesi yapılarak tescil edilmiş olacak. İnceleme sonucunda eksik bir çalışma ortaya çıkarsa da kooperatif ve üniversite bu eksikliği tamamlayarak tekrar başvuruya gönderecek.

Coğrafi İşaretleme'nin sadece bir yöreye özel yetişen ürünlere verildiğini aktaran kooperatif başkan yardımcısı İbrahim Günel, bunun tarımsal bir ürün, el sanatları ürünü ya da işlenmiş bir ürün de olabildiğinin altını çizerek bunun için bilimsel çalışmalar ve ardından bazı prosedürlerin olduğunu aktardı. Günel, Türkiye'de Coğrafı İşlaretleme'yi sadece Türk Patent ve Marka Kurumu'nun verebildiğini söyledi.

Yaklaşık 2 buçuk ay önce tüm bilimsel çalışmaların ve neticesinde raporların tamamlanarak Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvuru yapıldığını, şu an Türk Patent ve Marka Kurumu'ndaki bilim insanlarının yapacağı inceleme neticesinde onay verilerek Çavuş Üzümü'nün tescillenmesini beklediklerini aktaran Günel, “Türk Patent ve Marka Kurumu gerçekten bu ürün sadece bu bölgede, yörede yetişen, üretilebilen bir şey mi? Başka bir bölge ya da yöre de yok mu? Bunların bilimsel olarak araştırmasını ve tahlillerini yapıyor” dedi.

Başvurunun onaylanması takdirde adanın alameti farikası Çavuş Üzümü'nün Coğrafi İşaretlemesi yapılarak sadece bu yörenin ikliminde yetişebilen bir ürün olduğunun tescilleneceğini aktaran Günel, böylelikle Çavuş Üzümü'nün ihracatının yapılması takdirde gümrük vergisinden muaf olacağını, pazarlama faaliyetlerinin artabileceğini ve marka değerinin artarak turizmin ve bağcılığın birbirine pozitif etki yapacağını vurguladı.

Kooperatifin 6-7 sene öncesinde de bu doğrultuda çalışma başlattığını ancak kulak arkası yapıldığı için bu zamana kadar bekletildiğini ifade eden Günel, “Birkaç da numune örnek götürülmüş ama deyim yerindeyse biraz kulak arkası yapılmış ve bekletilmiş. Geçen nisanda biz yönetime geldik ve yönetime geldikten 1-2 ay sonra da 18 Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alper Dardeniz ve yardımcıları geldi. Biz de bunu sorduk; "Neden bu coğrafi işaretlenme yapılmamış, ilerlememiş?" Ardından bunun rapor aşaması vardı ve yönetim olarak biz de Bozcaada Belediye Başkanı Dr. Hakan Can Yılmaz ile çalışmaların bir an evvel ilerlemesi için bastırdık. Tabii işlemler hızlandırılınca üniversite 2 ay içinde raporu tamamladı. Tüm prosedürleri de tamamladık ve Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvuru yaptık.” dedi.

COĞRAFİ İŞARET NEDEN ÖNEMLİ?

Daha önce girişimde bulunulan ancak bugüne kadar yapılmayan Coğrafi İşaretleme ve tescilin önemini Bozcaada Haber'e anlatan Günel şöyle konuştu:

Neden bu çalışmaları yaparak bu başvuruyu yaptık? Çünkü Bozcaada Çavuş Üzümü için... Gerçekten Bozcaada Çavuşu bu yörenin ikliminde yetişen bir ürün ki bu bilimsel raporlarda da ortaya çıktı. Üstün bir özelliği olan ürün Çavuş Üzümü. Diğer benzerlerinden birçok üstün yanı var. Bunların hepsi bilimsel analizlerde de ortaya çıktı zaten. Evet ülkemizde başka yerlerde de Çavuş Üzümü var ama Bozcaada'daki gibi değil. Ziraat Fakültesi'ndeki bilim insanları da bu sonuca kanaat getirdiler.

Marka Patent Kurumu'nda da şöyle bir prosedür var; Başvurudan 15-20 gün sonra bilim heyeti tespit ediyorlar ve çeşitli bilim insanları -ki biz onları tanımıyoruz- gönderiyorlar ve raporları yerinde inceliyorlar. Ona göre de geçerliliği varsa eksikliklerini araştırıyorlar. Şimdi bizim başvurumuz da bilimsel heyete gitti. Onlar da bu araştırmalarını tamamlayınca her şey yolunda giderse biz coğrafi işaretlemeyi almış olacağız.

“GÜMRÜK VERGİSİNDEN MUAF OLACAK, PAZAR PAYI ARTACAK”

Peki ne işe yarıyor bu coğrafi işaret, derseniz de şunları örnek vereyim;  Mesela coğrafi işaret almış ürün ihraç edilecekse gümrükten vergisiz olarak ihraç edilebilecek. Bütün toptancılar, mağazalar gibi yerler sizin ürününüzü alabiliyor. Pazarlama konusunda daha kolaylıklar getirebileceği gibi üniversite de bu konuda bize yardımcı olacak. Aynı şekilde turizme de birçok yönden katkı sağlayan bir gelişme oluyor ve o ürünle birlikte marka değeri artıyor.

​

Tabii bunu denetleyebilecek 4 kurum var. Bozcaada Çavuşu üreten herkes bu etiketi alamayacak. Ancak üniversitenin yaptırdığı bilimsel şartlar, kriterleri tutuyorsa bu etiketi alabilecek. Denetleme ayaklarından biri de üniversite, ikinci olarak İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, üçüncü olarak Bozcaada Belediyesi var, dördüncü olarak da kooperatifimiz olacak. Buradan bir heyet oluşturulacak ve denetlenecek. Şartları sağlayan üretici de etiketi alabilecek. Dolayısıyla daha kolay pazarlama olabilecek. Ve gerçekten bir nevi isim yapmış olacağız.

Ne yazık ki Bozcaada Çavuşu eskisi gibi değil... Eskiden daha sık İstanbul'a ihracat ediliyordu, günde 5-6 kamyon ürün gidiyordu. Ama geçen yıl Ağustos ayında hiç İstanbul'a Çavuş Üzümü gönderemedik.